door Lodewijk Born

Ter gelegenheid van het vijfhonderdste gedenkjaar van de reformatie heeft sinds oktober een keur aan activiteiten en gebeurtenissen plaatsgevonden. Van vele publicaties over Luther en de reformatie tot grote congressen, de Kirchentag, maar ook het feit dat bijvoorbeeld een stad als Franeker de titel Reformatiestad heeft gekregen. In Friesland was er in deze stad een estafette, op initiatief van de Protestantse Kerk in Nederland en georganiseerd door de Friese Raad van Kerken.

Nog drie maanden en dan is het Lutherjaar weer voorbij. Op 31 oktober 2017 is de grote afsluiting in Duitsland. Bij de oosterburen leidt dat zelfs tot een vrije dag voor het gehele land. Dat zegt al iets over het gewicht dat, ook vanuit de regering van Angela Merkel, aan de reformatieherdenking wordt gegeven.

Mijlpaal

Een eindbalans opmaken is nog te vroeg, maar wel kan gezegd worden dat de reformatieherdenking iets in gang heeft gezet, wat vooraf niet werd verwacht – waar misschien slechts op werd gehoopt.

Het risico van herdenkingsjaren is vaak dat het manifestaties worden die louter een terugblik zijn. Er wordt gekeken naar een mijlpaal of gebeurtenis van vroeger. De Evangelische Kirche in Deutschland, zusterkerk van de Nederlandse Protestantse Kerk, wist al dat het met het Lutherjaar anders moest. Er werden thema’s bedacht rond bijvoorbeeld muziek, economie, cultuur en politiek. Daarbij werd de verbinding gelegd met het nu.

Michaela Klare, directeur van het Duitse toerismebureau, zag vorig jaar al het bijzondere van het herdenkingsjaar. ,,De erfenis van de reformatie raakt de levens van meer dan achthonderd miljoen protestanten over de hele wereld, waarvan twee miljoen in Nederland.” Trips naar Duitsland – ook vanuit Friesland – zijn dit Lutherjaar zeer populair geworden.

Duitsland vaart wel bij die miljoenen extra toeristen, maar de kracht van de reformatieherdenking is dat het daar niet bij blijft. Op theologisch en kerkelijk vlak zijn stappen gezet die eerst nog ver weg leken. Zo tekenden vertegenwoordigers van de World Communion of Reformed Churches recent een historische verklaring over een van de kernpunten van de reformatie, de rechtvaardigingsleer.

Consensus

In 1999 ondertekenden lutheranen al de gezamenlijke verklaring hierover. Maar dat nu 225 lidkerken met een gereformeerde oecumenische achtergrond met liefst 85 miljoen leden die stap durfden te zetten, werd gezien als een klein wonder.

Bij de bijeenkomst in Wittenberg waren naast de protestantse kerken ook vertegenwoordigers van de Rooms-Katholieke Kerk, de Oud-Katholieken, methodisten, Orthodoxe Kerken en doopsgezinden.

Martin Junge, secretaris-generaal van de Lutherse Wereldfederatie schetste het treffend: een zó vergaande consensus was vijf jaar geleden ondenkbaar geweest. Het reformatiejaar heeft een oecumenische toenadering tot stand gebracht die vérder gaat dat de grenzen van protestant en katholiek.

Daarmee heeft het Lutherjaar waarde gekregen voor de hele kerk – en de samenleving.

bron: hetgoedeleven.nl